Στην περίπτωση ωστόσο που η ανατολή τους δεν είναι εφικτή, συνήθως λόγω έλλειψης του απαραίτητου χώρου στην δεδομένη περιοχή της κάτω γνάθου ή εσφαλμένης φοράς ανατολής τους, τα δόντια αυτά παραμένουν έγκλειστα ή ημι-έγκλειστα, καλυπτόμενα από οστό και μαλθακά μόρια της περιοχής.
Οι έγκλειστοι σωφρονιστήρες συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα, εντούτοις στην πορεία του χρόνου μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενδοστικών κύστεων ή νεοπλασμάτων. Οι ημι-έγκλειστοι 3οι γομφίοι συνοδεύονται συχνότερα από συμπτωματολογία λόγω τερηδονισμού του ίδιου ή παρακείμενου δοντιού είτε λόγω ανάπτυξης φλεγμονής των ούλων που τα καλύπτουν, κατάσταση που ορίζεται ως περιστεφανίτιδα. Ενίοτε τα δόντια αυτά συστήνεται να αφαιρεθούν για ορθοδοντικούς λόγους.
Οι σωφρονιστήρες ταξινομούνται ανάλογα με τη φορά ανατολής τους, το βάθος έγκλεισής τους, την γωνίωση και τον αριθμό των ριζών τους, την εγγύτητά τους με γειτονικά ανατομικά μόρια κ.ά.. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά συνυπολογίζονται προκειμένου να εκτιμηθεί η δυσκολία αφαίρεσής τους, η τεχνική που θα εφαρμοσθεί διεγχειρητικά για την εξαγωγή τους, ο αναμενόμενος χειρουργικός χρόνος και πιθανές επιπλοκές, στοιχεία που πρέπει να εκτιμηθούν - συζητηθούν με τον ασθενή.
Ο έλεγχος για την παρουσία των 3ων γομφίων και η αξιολόγηση για την αναγκαιότητα εξαγωγής τους γίνεται κατά την εφηβεία, περιλαμβάνοντας κλινική εξέταση καθώς και ακτινογραφικό έλεγχο συνήθως με πανοραμική ακτινογραφία. Οι λόγοι που ενδείκνυται η εξαγωγή τους στην φάση αυτή είναι ότι οι ρίζες του συγκεκριμένου δοντιού δεν έχουν πλήρως διαμορφωθεί, το οστό της γνάθου που περιβάλλει τα εν λόγω δόντια είναι πιο ελαστικό όσο και το νεαρό της ηλικίας που επιτρέπει ταχύτερη επούλωση του τραύματος, παράγοντες που καθιστούν την βαρύτητα της επέμβασης πιο μικρή.
Θεραπεύτικά τα δόντια αυτά αφαιρούνται χειρουργικά με δεδομένη τεχνική ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της περίπτωσης, στοιχεία που έχουν κατάλληλα αξιολογηθεί προεγχειρητικά από τον επεμβαίνοντα. Συνήθως η διαδικασία, μετά την επίτευξη ικανοποιητικού βάθους αναισθησίας, διαρκεί κατά μέσο όρο 15 λεπτά και είναι εντελώς ανώδυνη. Μετεγχειρητικά ο ασθενής θα ακολουθήσει συγκεκριμένες οδηγίες στοματικής υγιεινής για την ταχύτερη επούλωση του τραύματος και την αποφυγή επιπλοκών.
